Kościół Najświętszej Maryi Panny (Frauenkirche) w Dreźnie, wzniesiony w latach 1726-1743 przez G. Bähra |
Barok to epoka w historii kultury europejskiej trwająca od II połowy XVI w. do XVIII w. Nazwa tej epoki wywodzi się od portugalskiego słowa borocco (dziwny). Poławiacze pereł nazywali tak wyłowioną na brzegu portów Galii oryginalną, dziwaczną, nieregularną, lecz niezwykle wartościową perłę. Wczesne formy baroku wiązały się z kontrreformacją (wielkim ruchem zmierzającym do odnowy Kościoła a zarazem skierowanym przeciwko różnowiercom). Styl barokowy charakteryzował się przepychem, ruchem, nieładem, indywidualizmem, dysharmonią, kontrastowością, zmysłowością i co było najbardziej widoczne- bogatym wystrojem.
|
Idea baroku wyraziła się przede wszystkim w sztuce, lecz także w literaturze.
Najwybitniejszymi teoretykami literackiego baroku byli: we Włoszech - E. Tesauro, w Hiszpanii - B. Gracián y Morales, w Polsce - K.M. Sarbiewski.
Uprawiano tradycyjne gatunki literackie: elegię, sielankę, hymn oraz różne formy dworskiej poezji retorycznej. Motywy religijne łączono chętnie z mitologicznymi, popularne były wątki przygodowe, awanturnicze, fantastyczne i rycerskie oraz historyczne, np. głośny poemat epicki T. Tassa Gofred, albo Jeruzalem wyzwolona (1575, wydany 1581, przekład polski P. Kochanowskiego 1618). W dziedzinie epiki uprawiano romanse rycerskie i pastoralne, rozwijało się pamiętnikarstwo i relacje z podróży, wielki dramat (m.in. W. Shakespeare, Lope de Vega, Calderón, w Polsce J. Kochanowski) obok widowisk ludowo-jarmarcznych typu commedia dell`arte.
Ogólne tendencje literackie Baroku :
· we Włoszech- marinizm i manieryzm · w Hiszpanii i Włoszech- konceptyzm · w Hiszpanii- gongoryzm i miscytyzm · w Anglii- eufuizm i poezja metafizyczna · we Francji- préciosité.
|